تاریخ فنلاند
آغاز تاریخ فنلاند – 1323
از عصر یخبندان به بعد، یعنی تقریباً از 8800 سال پیش از آغاز گاه شماری، در منطقه فنلاند سکونت وجود داشته است. در ابتدا محل سکونت و زندگی در مسیرهای آبی بوجود آمد و همیشه تردد زیاد تجاری و بازرگانی در فنلاند وجود داشته است. نام قدیمی ترین شهر فنلاند، یعنی تورکو (Turku) به معنی محل تجارت است.
مراجع کتبی درباره فنلاند از سده های 1200-1100 شروع می شوند. در آن زمان فنلاند در طی جنگ های صلیبی به قلمرو پاپ روم و شبکه تجار هانزا (hansa) قرون وسطی ملحق گردید.
کلیسای کاتولیک از طریق سوئد و کلیسای ارتدکس از طرف شرق، نووگورود که روسیه فعلی است، در فنلاند گسترش یافت. جنگ بین سوئد و نووگورود بر سر حاکمیت بر این منطقه در سال 1323 با صلح نوتبورگ (Pähkinäsaaren rauha) پایان یافت. پس از این صلح، مذهب کاتولیک در غرب و مذهب ارتدکس در شرق فنلاند تثبیت گردیدند. این مرز بین دو مذهب همچنان وجود دارد، ولی اصلاحات پروتستانی مذهب کاتولیک را به مذهب لوتریانیسم تغییر داد.
قسمت شرقی سوئد 1809–1323
پس از صلح نوتبورگ در سال 1323 بیشترین قسمت از خاک فنلاند بخشی از سوئد بود. تاریخ فنلاند تقریباً تا 500 سال تاریخ سوئد بود. منطقه فنلاند سپری برای سوئد به شرق بود و مرزها به دفعات زیادی در جنگ های مختلف جابجا شدند.
فنلاندی ها خود را اروپایی غربی می دانند، چرا که دوران تعلق به قلمرو سوئد فنلاندی ها را به شدت با میراث فرهنگی غربی گره می زد. مثلاً سربازان فنلاندی همراه با نیروهای سوئدی در جنگ سی ساله در اروپای مرکزی می جنگیدند. با این حال، همزمان ارتباط با مراکز تجاری شرقی و کلیسای ارتدکس نیز وجود داشت.
اتفاقات مهم
در سال 1523 کوستا واسا (Kustaa Vaasa) پادشاه سوئد شد و سوئد را از اتحادیه کشورهای شمالی قرون وسطی خارج کرد
در سال 1543 اولین کتاب الفبای فنلاندی زبان منتشر گردید
در سال 1550 هلسینکی برای رقابت با تالین بر سر تجارت دریای بالتیک تأسیس گردید
در سال 1640 اولین دانشگاه فنلاند در شهر تورکو (Turku) تأسیس شد
فنلاند بخشی از امپراتور روسیه 1917–1809
روسیه منطقه فنلاند را از سوئد جدا کرده به تسخیر خود در آورد 1809–1808. فنلاند بخش خودمختاری از امپراتوری روسیه شد و بیشترین قوانین زمان حکمرانی سوئد همچنان معتبر باقی ماندند. فنلاند در تحت حاکمیت روسیه به منطقه ویژه ای تبدیل گردید که به دستور امپراتور توسعه داده شد. مثلاً مرکز شهر هلسینکی در دوران حاکمیت روسیه ساخته شده است.
از سال 1899، روسیه فشار خود را بر روی دوک نشین بزرگ فنلاند افزایش داد. فنلاند در جنگ جهانی اول شرکت نکرد، ولی ناسیونالیسم در منطقه فنلاند نیز تأثیر گذار بود. در سال 1906 با تأسیس مجلس برای کشور فنلاند موافقت گردید و اولین انتخابات در سال 1907 برگزار شد. فنلاند در روز 6/12/1917 اعلام استقلال کرد و دولت بلشویک روسیه که در انقلاب اکتبر به قدرت رسیده بود، استقلال فنلاند را در تاریخ 31/12/1917 به رسمیت شناخت.
اتفاقات مهم
1812 هلسینکی پایتخت شد
1827 شهر تورکو (Turku)، پایتخت قبلی در آتش سوزی از بین رفت و جایگاه هلسینکی برجسته گردید
1860 در فنلاند مارک، واحد پول خود کشور مورد استفاده قرار گرفت
1906 حق رأی عمومی و برابر، همچنین برای زنان
6/12/1917 فنلاند اعلام استقلال کرد
مراحل اولیه استقلال 1945–1917
جایگاه فنلاند در ابتدای دوران استقلال شکننده بود. اندکی پس از استقلال، جنگ داخلی خونینی در فنلاند در گرفت. این جنگ بین جنبش کارگران سرخ و نیروهای دولتی سفید انجام شد. سفید ها از طرف آلمان حمایت می شدند و سرخ ها از طرف روسیه. این جنگ با پیروزی سفید ها پایان یافت.
فنلاند به شدت تحت تأثیر آلمان بود، چرا که شوروی تبدیل به بزرگ ترین تهدید برای امنیت حکومت شده بود. در دهه 1930 بسیاری از جنبش های دست راستی و دست راستی افراطی در فنلاند نیز همچون جاهای دیگر اروپا محبوب بودند.
در ماه آگوست سال 1939 آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی توافق کردند که فنلاند جزو منطقه نفوذ شوروی باشد. فنلاند در طول جنگ جهانی دوم دو مرتبه با اتحاد جماهیر شوروی جنگید. فنلاند هر دو جنگ را باخت، ولی اتحاد جماهیر شوروی هرگز فنلاند را اشغال نکرد. وقایع جنگ جهانی دوم همچنان در فنلاند احساس برانگیز هستند.
به این دلیل که فنلاند موفق شد به زودی پس از استقلال خود، در جنگ ها از خاک خود دفاع کند، جنگ های سده 1900 فنلاند به دوره ای تعبیر شده اند که استقلال حکومت فنلاند جا افتاد و به ثبات رسید.
اتفاقات مهم
1918 جنگ داخلی بین سرخ ها و سفید ها
1912 قانون آموزش اجباری دوران تحصیلی شش ساله ملی را برای همه اجباری می کند
1940–1939 با در گرفتن جنگ زمستانی بین فنلاند و اتحاد جماهیر شوروی ، پای فنلاند به جنگ جهانی دوم کشیده می شود
1944–1941 جنگ جهانی دوم در شکل جنگ تداوم بین فنلاند و اتحاد جماهیر شوروی ادامه می یابد
ساخت دوباره، صنعتی شدن و جنگ سرد 1991–1945
فنلاند مجبور می شود به عنوان طرف بازنده جنگ، غرامت جنگی سنگینی در شکل کالا به اتحاد جماهیر شوروی بپردازد. از جمله قطار، کشتی و مواد اولیه به عنوان غرامت جنگی به روسیه واگذار گردید. فنلاند سرمایه ساخت و تولید کالاها را با گرفتن وام و کمک تهیه نمود. تولید غرامت های جنگی فنلاند را از کشوری با اقتصاد کشاورزی به کشوری با اقتصاد صنعتی پیشرفت و توسعه داد. با رشد صنعتی شدن اقتصاد، مهاجرت از روستاها به شهرها آغاز شد.
در سال 4819 پیمان دوستی، همکاری و کمک متقابل بین فنلاند و شوروی منعقد گردید که بر اساس آن این دو کشور متعهد شدند در مقابل تهدید خارجی از یکدیگر دفاع کنند. فنلاند عملاً در کل دوران جنگ سرد جزء منطقه نفوذ شوروی بود و ترس از شوروی سیاست خارجی و داخلی فنلاند را هدایت می کرد.
اتفاقات مهم
8194 پیمان دوستی، همکاری و کمک متقابل (YYA-sopimus) بین فنلاند و شوروی
1952 مسابقات المپیک در هلسینکی
1968 نظام آموزشی دوره ابتدایی و راهنمایی تشکیل می شود
بخشی از اروپا -1991
فروپاشی شوروی و رشد اقتصادی بر مبنای وام در دهه 1980 موجب رکود اقتصادی در فنلاند در دهه 1990 گردید. بدترین مرحله رکود اقتصادی در اوایل دهه 1990 بود، در آن زمان تعداد بیکاران در فنلاند خیلی زیاد بود، شرکت های زیادی ورشکسته شدند و بودجه کشور کم بود.
تقریباً از سال 1995 به بعد در فنلاند رشد اقتصادی شروع شد که مهم ترین شرکت آن دوره نوکیا، سازنده تلفن های همراه بود. فنلاند در سال 1995 به عضویت اتحادیه اروپا در آمد و از اولین کشورهایی بود که در آن یورو واحد پول رسمی شد.
اتفاقات مهم
1991 بدترین بحران اقتصادی تاریخ فنلاند
1995 فنلاند به عضویت اتحادیه اروپا در آمد
2000 فنلاند در اولین تحقیقات PISA در ارتباط با مهارت خواندن، در رتبه اول قرار گرفت
2002 یورو به عنوان واحد پول در فنلاند مورد استفاده قرار می گیرد
2007 سهم نوکیا از کل تلفن های همراه فروخته شده در جهان 40 در صد است
2023 فنلاند عضو ناتو می شود