İşsizlik güvencesi

İşsiz kalırsanız, işten çıkarılırsanız veya öğreniminiz biterse ve işiniz yoksa, derhal Työmarkkinatori internet hizmeti üzerinden işsiz iş arayan olarak kaydolun. Sonrasında işsizlik ödeneği içinişsizlik kasasına (työttömyyskassa) veya Kela'ya başvurabilirsiniz. İşsiz iş arayan olarak kaydolmadıysanız işsizlik ödeneği alamazsınız.

İşsizlik ödeneği için istihdam politikası beyanı (työvoimapoliittinen lausunto) na da ihtiyacınız olacaktır. Belediyenizin istihdam hizmetleri (kuntasi työllisyyspalvelut), kendilerine verdiğiniz bilgiler doğrultusunda bir beyan hazırlayacaktır.

İşsizlik süresince alabileceğiniz ödenekleri kendiniz araştırmalı ve işsizlik dönemi için geçiminizi planlamalısınız. Aktif olarak iş başvurusunda bulunmalı ve belediyenizin istihdam hizmetlerinden (kuntasi työllisyyspalvelut) alacağınız talimatlara ve son tarihlere uymalısınız. InfoFinland'in Finlandiya'da istihdam fırsatları, Finlandiya'dan iş ve İş aramaya yönelik ipuçları sayfalarında istihdam fırsatları ve iş bulmayla ilgili bilgilerin yanı sıra iş aramaya yönelik ipuçları bulabilirsiniz.

Aşağıdaki durumlarda iş arayan olarak kayıt olabilirsiniz:

• Finlandiya’da çalışma hakkı veren bir oturma izniniz varsa
• oturma izninizde hangi işverene iş yapabileceğinize dair bir kısıtlama yoksa

ya da

• bir AB ülkesi, AEA ülkesi ya da İsviçre vatandaşıysanız
• Bir AB-ülkesi, AEA-ülkesi veya İsviçre vatandaşının aile üyesiyseniz ve Finlandiya'da ikamet hakkınız varsa.

İş arayan olarak kaydolduğunuzda, aşağıdaki durumlarda işsizlik ödeneği almaya hak kazanırsınız:

• 18–64 yaşları arasındaysanız;
• işsizseniz ve belediyenizin istihdam hizmetlerine Työmarkkinatori internet hizmeti üzerinden işsiz iş arayan olarak kayıt yaptırdıysanız 
• tam zamanlı iş arıyorsanız
• iş yapmak için gücünüz yerindeyse ve sunulacak işi kabul etmeye hazırsanız
• gelir endeksli günlük ödenek, temel günlük ödenek ya da iş gücü piyasası desteğini alma koşullarını da karşılıyorsanız

Bunlar ihtiyaç temellidir. Bu, örneğin diğer sosyal yardımların ve maaşın aldığınız işsizlik ödeneği miktarını azaltacağı anlamına gelir.

İşsizlik güvencesi alabilmeniz için aktif olarak iş aramanız ve bir işe başlamak için hazır olmanız gerekmektedir. Ayrıca istihdam hizmetleri ileistihdam ve entegrasyon planı (työllistymis- tai kotoutumissuunnitelma) da yapmanız gerekmektedir. Bunun dışında istihdam hizmetlerinin size sunduğu hizmetlere ve faaliyetlere de katılmanız gerekmektedir.

İşsizlik ödenekleri, gelir endeksli günlük ödenek (ansiopäiväraha), temel günlük ödenek (peruspäiväraha) ve iş gücü piyasası desteğidir (työmarkkinatuki). Tüm işsizlik ödeneklerinden vergi ödemeniz gerekir.

Şu koşulları yerine getiriyorsanız gelir endeksli gündelik para almaya hak kazanırsınız:

• İşsiz bir iş arayan olarak kayıtlıysanız 
• Finlandiya’daki bir işsizlik kasasına bağlıysanız,
• gerekli iş günü sayısını doldurmuş, yani işsiz kalmadan önce yeteri kadar çalışmışsanız,
• işsiz kalmadan önce yeterince uzun bir süredir işsizlik kasası üyesiyseniz.

Gelir endeksli gündelik para, üye olduğunuz işsizlik sandığı tarafından onaylanır ve ödenir. İşsizlik sandığı gelir endeksli gündelik para miktarını işsiz kalmadan önce aldığınız maaşa göre hesaplar.

Gelir endeksli gündelik parayı genelde 400 gün boyunca alabilirsiniz. İstisnalar:

• Toplam üç sene boyunca ya da daha az çalıştıysanız gelir endeksli gündelik parayı en fazla 300 gün boyunca alabilirsiniz.
• İşsiz kalmadan önce 58 yaşını doldurduysanız gelir endeksli gündelik parayı en fazla 500 gün boyunca alabilirsiniz.

İşsizlik sandığı hakkında daha çok bilgiyi InfoFinland'ın Sendikalar sayfasından okuyunuz.

Şu koşullarda temel gündelik para (işsizlik parası) alabilirsiniz Finlandiya sosyal güvenlik sistemine, Finlandiya’da sürekli yaşama ya da işsiz kalmadan önce sürdürmüş olduğunuz çalışma gerekçeleriyle bağlıysanı ve,

• İşsiz bir iş arayan olarak kayıtlıysanız 
• gerekli iş günü sayısını doldurmamış, yani işsiz kalmadan önce yeteri kadar çalışmamışsanız,
• gelir endeksli gündelik para alma koşullarını doldurmuyorsanız.

Temel gündelik para kararı Halk Emeklilik Kurumu Kela tarafından verilir ve ödenir.

Genelde 400 gün boyunca temel gündelik para alabilirsiniz. İstisnalar:

• Toplam üç sene boyunca ya da daha az çalıştıysanız temel gündelik parayı en fazla 300 gün boyunca alabilirsiniz.
• İşsiz kalmadan önce 58 yaşını doldurduysanız temel gündelik parayı en fazla 500 gün boyunca alabilirsiniz.

İşsiz olduğunuz sırada başka sosyal destekler alıyorsanız ya da başka iş kazançlarınız varsa size daha az temel gündelik para ödenir.

İş piyasası desteği alabilmeniz için şu koşulları yerine getirmeniz gerekmektedir:

• İşsiz bir iş arayan olarak kayıtlıysanız 
• sürekli olarak Finlandiya’da yaşıyorsanız,
• gerekli iş günü süresini doldurmamışsanız, yani, işsiz kalmadan önce bir işte yeterli süre çalışmamışsanız ya da gelir endeksli gündelik para ya da temel gündelik para alma limitini, yani 500 günü doldurmuşsanız.

İş gücü piyasası desteğini almanın, örneğin beş ay bekleme süresi gibi bazı şartları olabilir. Şartları Kela'nın sayfasından kontrol edin.

İşsizlik nedeniyle geliriniz azalırsa, Kela'nın diğer yardımlarından faydalanma hakkınız da olabilir. Bu yardımlar, örneğin, genel konut yardımı ve temel gelir yardımı olabilir. Sosyal yardımlardan yalnızca Finlandiya'da kalıcı olarak yaşıyorsanız ve Finlandiya'da sosyal güvence kapsamındaysanız yararlanabilirsiniz. Sosyal yardım haklarınızı Kela'dan öğrenebilirsiniz.

Konuyla ilgili daha detaylı bilgiyi InfoFinland'in Ekonomik zorluklar, Finlandiya'da sosyal güvence ve Konut yardımı sayfalarında bulabilirsiniz.