Tek ebeveynli aile
Tek ebeveynli bir ailede, ebeveynlerden biri eşi olmadan çocuklarla birlikte yaşar. Bu durumda anne ya da baba çocukların ya tek velisi (yksinhuoltaja) ya da müşterek velisidir (yhteishuoltaja). Tek veli çocukların yetişmesinden tek başına sorumludur. Bunun yanı sıra müşterek veli çocuklarla ilgili konular üzerinde diğer ebeveynle uzlaşır.
Ortak ve tek velayet konusunda daha fazla bilgi için InfoFinland sitesinde Boşanmada çocukların konumu sayfasını okuyunuz.
Tek Ebeveynli Aileler Derneği (Yhden Vanhemman Perheiden Liitto) tek ebeveynli olan ailelere bilgi sunmakta ve faaliyetler düzenlemektedir. Üyelerine faaliyetler sunan Küçük Aileler Derneği tek olan ebeveynler tarafından kurulmuş olan bir sivil toplum kuruluşudur.
Nafaka
Çocuk nafakası (elatus) 18 yaş altı çocuğun ihtiyaçlarının ebeveyn tarafından karşılanması ve çocuğun gerekli bakım ve eğitimi almasını sağlaması anlamına gelir.
Çocuğun iki ebeveyni varsa, birlikte yaşamasalar bile her ikisi de çocuğun nafakasından sorumludur. Ebeveynler boşandıklarında, çocuğun geçimi ve olası bir nafaka ödeneği (elatusapu) konusunda anlaşmalıdırlar. Çocuk ile beraber yaşamayan ebeveyn, çocuğun yanında yaşadığı ebeveyne nafaka öder.
Nafakanın miktarı, çocuğun nafaka ihtiyacına ve ebeveynlerin maddi geçim imkânlarına göre hesaplanır. Çocuğun nafaka ihtiyacı, çocuğu geçindirebilmek için kullanılan aylık para miktarı anlamına gelir. Buna örneğin yiyecek ve giyecek masrafları ile olası erken çocukluk eğitimi ücretleri dahildir. Çocuğun nafaka ihtiyacı, ebeveynlerin maddi geçindirme imkânlarına göre bölüştürülür. Maddi geçindirme gücü, gelirlerden vergi ve diğer zorunlu giderleri eksilterek hesaplanır. Nafakanın hesaplanması konusunda çocuk hakları gözetmeninden (lastenvalvoja) yardım isteyebilirsiniz.
Bazen çocuk her iki ebeveynle eşit ya da neredeyse eşit derecede yaşıyor olsa bile ebeveynlerden biri nafaka öder. Bu, örneğin ebeveynlerden birinin daha fazla nafaka verme olanağına sahip olduğu veya nafaka masraflarının daha küçük bir kısmını ödediği bir durum olabilir.
Nafaka için, çocuk hakları gözetmeni tarafından onaylanmış bir yazılı anlaşma yapmakta fayda vardır. Nafaka ve nafakanın onaylanması konusunda, örneğin, kendi belediyenizin aile hakları hizmetlerinden detaylı bilgi alabilirsiniz.
Eğer veliler nafaka konusunda bir anlaşmaya varamıyorlarsa, aile konularını uzlaştırma biriminden yardım alabilirsiniz. En son çare ise konunun yerel mahkemede çözüme kavuşturulmasıdır. Aile konularının uzlaştırılması konusunda daha fazla bilgiyi InfoFinland sitesinde Boşanmabölümünde bulabilirsiniz.
Nafaka yardımı
Bazı durumlarda çocukla beraber yaşayan veli Kela’dan nafaka desteği alabilir.
Aşağıdaki durumlarda Kela'ya nafaka desteği için başvurabilirsiniz:
- Diğer ebeveynden nafaka almaya hak kazandıysanız, ancak ebeveyn nafakayı ödemediyse.
- Diğer ebeveynin gelirinin düşük olması sebebiyle nafaka yardımı henüz onaylanmadıysa.
- Diğer ebeveynin gelirinin düşük olması nedeniyle, onaylanan nafaka yardımının miktarı, nafaka desteğinden daha azsa.
- Çocuğu tek başınıza evlat edindiyseniz.
- Çocuk evlilik dışında doğduysa, babalık teyit edilmediyse ve çocuğun, nafaka yükümlülüğü olan iki ebeveyni yoksa.
- Çocuk, anne ile kadın partneri arasındaki bir evlilik sonucunda doğduysa, ancak çocuğun teyit edilmiş bir babası yoksa ve annenin partneri çocuğu evlat edinmediyse.
Nafaka desteğini Finlandiya'da kalıcı olarak ikamet ediyorsanız alabilirsiniz. Finlandiya’ya başka bir AB veya AEA ülkesinden, ya da İsviçre’den çalışma sebebiyle geldiyseniz, bu durumda da nafaka desteği alabilirsiniz. Finlandiya'da kalıcı olarak ikamet eden veya yurt dışında en fazla 6 ay ikamet etmiş bir çocuk nafaka desteği alma hakkına sahiptir.
Nafaka desteği hakkında daha fazla bilgiyi Kela'dan alabilirsiniz.